Жас қаламгерлерлер жүздесуі (жалғасы) 12+

Басы мына жерде

Жас жазушылардың ой-пікірін тыңдағаннан кейін аға буын сөз алып, бүгінгі балалар әдебиетінің жай-күйі жайлы өз пікірлерін білдірді. «Алаш» сыйлығының иегері, белгілі балалар жазушысы Толымбек Әбдірайым конференцияға қатысушыларды мерекемен құттықтай келе сөзін балалар әдебиеті жылына қатысты сабақтады:

- Жер-жерде, қалаларда, ауылдарда балалар күніне орай алуан түрлі іс-шаралар болып жатқанынан хабардар болып, өзіміз де қатысып, қуанышты күйдеміз. Әсіресе, ата-аналарымен бірге келіп кітап сатып алып жатқан балаларды көріп көңіліміз тоғайды. Балалар әдебиетін қолдау жылының осылай басталып, жұмыс жүріліп жатуы – ҚР Ұлттық академиялық кітапханасы басшысы Үмітхан Мұңалбаева ханым бастаған ұжымның идеясы ғой. Бұл тамаша идеяны ҚР Мәдениет және спорт министрлігі лайықты қолдап кетті. Шешім шыққаннан кейін басында көп жиналыстар мен конференциялар өтіп жатты. Осы кезде мен: «Сөйлесу көп, іс аз болып барады», - деп сынап та жүрген едім. Міне, ақыры «Жас келсе іске», «Ақыл – жастан», - дегендей, нәтижесі көріне бастады.. Қарап отырғанда, кірісушілердің барлығы – жастар. Қандай тамаша! Осылардан ертеңгі күні «жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар» шығары сөзсіз. Қазіргі күні бәлкім бұл жастарда жазушылық шеберлік болмауы да мүмкін. Бірақ бірте-бірте талаптана жүріп, төрт аяғынан тең басып кетуі сөзсіз.

Ұлт бар жерде – ұлттың әдбиеті болады. Қазақ бар жерде – қазақтың әдебиеті бар. Қазақстан жазушылар одағының сексен бес жылдығында жазушы, мемлекет, қоғам қайраткері Олжас Сүлейменов: «Біздің тәуелсіздік алғанымға отыз жыл толады. Кітап оқымағанымызға да отыз жыл болады», - деген болатын. Ол кісіден басқа ешкім осылай батып айта алған жоқ. Рас қой, не дерсіз. Мінеки, «Балалар жылы» деп жариялануын осындай қамшылаулардың нәтижесі деп білеміз. Осылайша, сең қозғалып кетті.

Рүстем Сауытбай бауырымыздың екі кітабы шыққан екен. Балалар әдебиетінен кандидаттық, докторлық диссертация қорғаған Бекен Ыбырайымов ағамыз Рүстем шығармашылығы туралы: «Кітапты оқыдым. Жазушылық шеберлігін әлі де ұштау керек. Былай тәп-тәуір», - деп пікірін айтқан екен. Сондықтан, бұл пікір – Рүстемге ғана емес, барша талапкер жастарға айтылған пікір, көш жүре түзеледі. Рүстем өзінің бұл туындысы жеті-сегіз кітапқа жалғасады деп жоспарлаған екен. Ертеңгі күні өзіңнен Марк Твен секілді үлкен жазушы шықсын деген тілегімді айтамын. Мінеки, жастар лек-легімен әдебиетке келіп жатыр. Бұған мен қатты қуанып отырмын. Бұл негізі солай болуы керек те. Өйткені, босқа мақтанғаным емес,біздің қазақ – өте бір данышпан халық. Өздеріңіз білесіздер, кезінде «Алаш» ардагерлерін «жапон тыңшысы» деп не себепті соттады, атты, асты? Себебі, сол Әлихан Бөкейхановтар: «Біз Еуропадан білім аламыз, бірақ жүретін жолымыз Жапония елінің жолы болады», - деген болатын. Сол сөздері үшін және олардың милы, дарынды, текті болғаны үшін Кеңес үкіметі оларды кешірмеді. «орнында бар оңалар» дегендей, бізде әлеует әлі де бар.

Жоғарыда тілге тиек еткен Жапония елі – бірінші кезекте ана тілін қояды. Алтыншы сыныпқа дейін тек ана тілінде білім алады. Мектепте арнайы белгіленген формамен ғана жүретін бұл елдің мектебінде қыз бала мен ер баланың оңаша тұрып сөйлесуінің өзіне тыйым салынады екен. Ондағы оқушылардың мақсаты: тек қана оқу, білім алу. Алтыншы сыныптан бастап, басқа тілді оқимын десе, рұқсат. Мінеки, кешегі Әлихандардың айтқаны рас болып шығып тұр ғой. Олар жапонды сол үшін таңдаған! Тағы бір айт кетерлігі: басқа елдерді білмеймін, қанның тазалығы үшін жеті атасын сақтау, қыз алыспау – әлемде қазақ пен жапонда ғана бар екен. Жақын туысқандарымен, жиендерімен өзара үйлене беретін көрші ағайын елдер де бар ғой. Бізде мұндай мәселе жоқ. Демек, мәселенің бәрі текте. Тектілігімізді аздырмайық. Мына жауқазын балапандардың қозғалып жатқаны, осылай жиналыс өткізіп отырғанымыз, әдебиетке көңіл бөле бастағанымыз – біздің сол тектілікті жаңғыртып, қайта түлеуіміздің басы.

Мына телефонға үңілу дәуірі – уақытша. Біз бұдан білім емес, ақпарат қана аламыз. Ертеңгі күні телефонға үңілген балалардан кітап оқитын балалар озатын болады. Өйткені, кітап оқитын балалардан зияткер, білімді, білікті жақсы мамандар шығады. Бәрі де кітапта жатыр. Себебі, руханиятсыз ешқандай алға бара алмаймыз. ХХІ ғасыр – жаһандану ғасыры дейміз. Бұл ғасыр – кешегі винтовканы қолға ала салып соғысатын ғасыр емес, білімнің ғасыры. Білімді, білікті болсақ, ешбір күш келіп сырттан ала алмайды. Білімсіздіктен және ана тілінен махрұмдықтан көп мәселе шығады. Мысал үшін, анау салафизм ағымына еріп кеткен жастардың жетпіс пайызы орыстілді қазақтар екен. Неліктен дейсіз ғой? Оның себебі: тілін, діни дәстүрін, салтын, мәдениетін, өнерінен хабарсыз болғандықтан, сырттан келген арбаушыларға оңай ерді. Қазір бұл да біртіндеп саябырлап, қалыпқа түсіп келе жатыр. Яғни, туған тілін, дәстүр-салтын білмеу – қауіпті!

Мынау игілікті істеріңіз ұзағынан сүйіндірсін! Балалар әдебиетіне арнағалған осынау үш жылды бір игеріп алсақ, ары қарай өзі жалғасын тауып кете беретін болады деп есептеймін. Бәріміз де осы ортақ қазан – қазақ руханиятына азды-көпті еңбек жасап жүрміз. Қазақ руханиятына толымды үлес қосар жастарымыз көп болсын! Осына ужас талаптар арасынан кітаптарын іздеп жүріп оқитын үлкен-үлкен қаламгерлер шықсын! Қазақстанның тәуелсіздігі баянды болсын.

Қазақстан журналистер одағының Б.Бұлқышев атындағы сыйлығы иегері, белгілі жазушы, журналист Нұрлан Қалқа жас қаламгерлерді мерекемен құттықтай келе ғаламды жайлаған індет қоғамды ғана емес, адамның сана-сезімін де өзгертіп жібергеніне тоқталды:

- Былтырдан бергі әлемдік індет бүкіл қоғамды ғана емес, адамның сана-сезімін де өзгертіп жіберді. Заман ағымына ілесе алмаған кейбір қаламгерлеріміз жазудан тоқырап жатуы, жастарымыздың жаңа дүниелер жазуы да заңдылық. Мінеки, жастар жаңа жолға талпынып, тың дүниелерді қоғамға беріп жатыр. Мынау кітаптар осы шығармашылық қабілеттің, талпыныстың жемісі. Мен соған қуанып отырмын. Жас қаламгерлерге бүгін осындай платформа ұсынып, мүмкіндік жасап отырған Ұлттық академиялық кітапхана басшысы Үмітхан Дәуренбекқызы бастаған ұжымға көп рақмет. Жастардың кітаптарымен танысып, қуанып жатырмыз. Барлығының ары қарайғы шығармашылық жолына сәт-сапар тілейміз. «Талапты ерге нұр жауар» дегендей, мұның ар жағында үлкен еңбек жатыр ғой. Жаңа Рәзия қызымыз: «Өзім жазамын, суретін өзім саламын», - деп жатыр. Бұл қандай керемет! Қасиет қызымыздың детектив жанрына талаптанып жатуы да жақсы емес пе? Алуаның психологиялық терапиялық ертегі жазып ұсынуы, мұның бәрі – жаңа Толымбек ағамыз айтқанындай, ұлтымыздың санасындағы үлкен әлеуеттің арқасы. Әр толқын келген сайын өзінің тың ағымын алып келеді. Сол сияқты, сіздер де бөлекше бір жас толқын болып, бәйшешек атып, бүр жарып келе жатырсыздар деп білемін. Кітапхананың бүгінгі жасап отырған сыйы – сіздерді халыққа таныстыру болды десек, ары қарай оқырманның, уақыттың елегі арқылы өздеріңізді дамытып, шығармашылықты шыңдай отырып биік белестерді бағындыруларыңызға тілектеспін.

Болашақта өздеріңіздің оқырмандарыңыз болады, туынды болған жерде сын болады. Осы жолда сүрінбей, күйремей жетістіктерге жетіңіздер деймін. Мынау індетке байланысты халыққа қарата айтылған сөзінде президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаев та: «Сауатымызды көтерейік!» - деп айтқан жоқ па? Иә, сауаттылықты арттырып, жас буынды кітап оқуға дайындау – әрқашан маңызды. Сол айтылған кезеңнен бастап қаншама күш-жігер жұмсалды. Сіздер бұл уақытта үйде кітап жазып жаттыңыздар. Міне, нәтижесі көрініп жатыр. Жазушылар одағы басқармасы, Мәдениет және спорт министрлігі биылғы жылды Балалар мен жасөспірімдер кітабын қолдау жылы деп қолдап алып кетуі – осының бәрі істің нәтижесі. Алдағы үш жылда да шығармашылық дүниелер сәтімен бола берсін деп тілеймін! Сіздерге ақ жол болсын!

Аталған іс-шараны ақпараттық қолдау мақсатында барған біз де кешегі кітапқұмар дәуірдің баласы, бүгінгі орта буын ата-налар өкілі ретінде өз ой-пікірімізді білдірген едік:

- Бәріміз де бала болдық қой. Бұрынғы заман бір басқа, қазіргі заман бір басқа. «Сен неткен бақытты едің келер ұрпақ!» - деп Қасым Аманжолов жырлағанындай, өскелең жас жеткіншектердің болашағы бүгінгі қоғам қыызғарлықтай бақытқа тлы болуы тиіс деп білеміз. Сол үшін де бүгінгі балалардың, жастардың білімді болуына, сол білімді алатын ең басты ақпарат көзі кітапқа үйір болып өсуіне қоғам болып мән беруіміз керек. Бүгінгі өтіп жатқан іс-шара да осы мақсат жолындағы ізгі қадам екені сөзсіз.

ХХІ ғасыр – ақпарат ғасыры. Бұл ғасырда ақпаратты ұсыну, жеткізу, қабылдаудың да форматтары жылдам өзгеруде. Біздің бала күнімізде ата-әжелеріміз қалың-қалың кітаптағы қисса-дастандарды оқытып тыңдайтын. «Қырымның қырық батыры», «Төрт батыр» сияқты кітаптарды әуелі тыңдап, сосын оқып өстік. Ондағы Қарадөң, Қобыланды, Алпамыс сияқты батырлардың бейнесін бала қиялымызбен миымызға тоқып, жүрекке қондырған балақайлар, біздер үшін Илья Муромецтер мен Добрыня Никитичтерге орын жоқ еді. Өз ұлтын, өз ұлтының батырларын өзгеден кем көрмеу – біздің ой-санамызда сол батырлар жырын оқыған кезден қалыптасқаны анық. Ол заманда жұрт жаппай кітап оқитын. Кейін заман өзгерді, «сананы тұрмыс билейді» демекші, кітап оқу дәстүріміз жоғалуға шақ қалды. Отыз жыл ішінде кітап оқуды әдетке айналдырмаған бірнеше толқын қалыптастып үлгерді. Бірақ кітап оқымау – ақпараттан тыс қалу емес қой. Соңғы жиырма жыл ішінде ақпараттық технологиялар орасан жылдамдықпен дамуда. Тап осы кезеңде, осы дәуірде біздің елімізде қазақстандықтардың, соның ішінде қазақтардың басындағы ақпараттық жады үшін майдан жүріліп жатыр десек еш артық айтпағандық болмас. Бұл майдан – майдандардың зоры. Бұл – ұлттың қауіпсіздігі мәселесі. Қазақ тілінде шығармашылықпен шұғылданып жүрген үлкен, кіші қаламгерлерді ұлттық қауіпсіздікті сақтау қызметінің ерікті де жанкешті сақшылары десек артық болмайды.

«Қой асығы демеңіз, қолыңа түссе сақа тұт» дегендей, мынау көкөрім қаламгерлер ертеңгі күні алдыңғы буын ағалардың жолын лайықты жалғастыратын, ұлт руханиятының сақшысы, тіліміз мен әдебиетіміздің жоқшысы болатын, сергек саналы азаматтар болады деп ойлаймыз және сенеміз. Жас буынның болашағына бей-жай қарамайтын, олардың туған тілінде төл әдебиетімен сусындап жағдай тудыра білген, балалары мен жасөспірімдері кітапты көп оқитын елдің болашағы жарқын. Ондай мемлекеттер – әрдайым әлемдік экономикада көшбасшы. Осыған бір мысал келтіре кетейікші: Өткен аптада әлеуметтік желілерде тараған бір фотосуретті әлем халқы таңданыспен талқыланған болатын. Фотосурет нысаны Тайваньда өткен әлдебір жарысқа қатысып, еліне қайтуға бет алған Жапония балалары еді. Ұшаққа отырғанға дейін әуежайдың күту залында отырған жапондық балалардың қолында бір-бір кітап. Ештеңеге алаңдамастан оқып отыр. Телефонға үңілген бірі болсашы. Уақытты тиімді пайдаланушылық, кітап оқуды өмірлік салт қылудың нағыз үлгісі. Міне, ой-санасы биік, озық елдің өскелең ұрпағы деген – осы. Демек, бұдан түйетін қорытынды: кітап оқымаушылық – әлемдік үрдіс емес. Жапония түгілі, екі көршіміз Қытай мен Ресейдің өзінде кітап оқу дәстүрі қалыпты жағдайда екеніне сол елдерде болғандар куә. Кезінде біз де кітапты көп оқитын халық едік қой. Отыз жыл бойы осы бір игі үрдістен ажырап қалсақ та «адасқанның айыбы жоқ, қайта үйірін тапқан соң» дегендей, сол дәстүрімізге оралуға тырысып жатырмыз. Бүгінгі жиын осыны анық аңғартып отыр. Бұған ынта-ықыластан өзге маркетингтік әдіс-тәсілдер де керек болар.

Бала кезімізде «Балдырған» журналының ортасындағы қиынды кітапшаны асыға күтетінбіз. Соны қайшымен қиып, түптеп, жыл бойы жинап «Балдырған кітапханасын» жасайтынбыз. Осы қызығушылық арқылы ана тілімізге, кітап оқуға деген икемділік қалыптасты. Қазір де баспагерлер осындай әдіс-тәсілдерді қолдана отырып, жас жеткіншектерді ана тіліміздегі кітаптарды оқуға қызықтырып тартуға болады ғой деп ойлаймын. «Балдырған», «Мөлдір бұлақ» т.б. журналдар көп қой. Қазақ тіліндегі балалар басылымдары мен кітаптар заман талабына, оқырмандар сұранысына бейімделе білсе, идеясы мен мазмұны, безендірілуі арқылы қызықтырып тарта білсе, сондай-ақ шығармашылықпен шұғылданып жүрген үлкенді-кішілі қалам иелерін ынталандыру жолдарын қарастыра алса, біртіндеп барлығы да қалыпқа келері, қазақ қайтадан кітапты көп оқитын халыққа айналары сөзсіз.

Осы орайда айта кетерлігі «Қазақпарат» халықаралық ақпарат агенттігі құрамындағы «Әдебиет порталы» интернет-жобасы еліміздегі және әлемдегі қазақ тілді әдеби контентті қалыптастыруға, оларға байыпты да сапалы әдеби өнімдерді әзірлеп ұсыну бағытында жұмыс жүргізіп келе жатқан ашық платформа екендігін айта кетпекпіз. Порталдың әдеби қорындағы балаларға арналған сан жүздеген кітаптарды онлайн оқуға мүмкіндік бар. «Балалар әдебиеті» айдары бойынша жас жеткіншектерге арналған әдеби жанрлар бойынша материалдар жүктеп, жас оқырмандарға ұсынып келе жатырмыз. Жас қаламгерлердің туындыларын насихаттауға да көңіл бөліп, олардың тырнақалды туындыларын жариялап отыру – біздің ізгі дәстүрлеріміздің бірі. Сондықтан осындағы және бізді тыңдап отырған шығармашыл жастар сіздерге порталымыздың ақпараттық алаңы ашық, жолдаған туындыларыңызды елеп-екшеу арқылы жариялауға әрқшан әзір екендігімізді айта кетпекпіз.

«Балалар мен жасөспірімдер әдебиетін қолдаудың үш жылдығы» өзінің жоспарлаған мақсаттарын сәтті орындап, бұл іс ары қарай жалғаса берсін дейміз. Жас қаламгерлердің тілі тұтқыр, сөз байлығы аз, көсіліп жазуы кемшін дегендей пікірлер айтылып жатады. Бұл – біздің аға буын қаламгерлердің туындыларын оқымаудан, қазақ тілінің уызына әлі де болса толық жарымаудан туындайтын үрдіс қой деп ойлаймын. Сондықтан да жас қаламгерлерге халықтық фольклорды, сондай-ақ кешегі кеңес заманында өмір сүрген жазушылардың туындыларын оқыған артық болмайды деген болар едім. Себебі, олардың туындыларында қазақ тілінің мәйегі, реңк-бояуы, сөз саптау қалпы, ырғағы, тіл байлығы жатыр. Қазақ балалар әдебиетінің атасы Ыбырай Алтынсариннен бері жалғасқан, ана тіліміздің алтын жүлгесі, дәстүрі жатыр. Осы жүлгені, игі дәстүрді жалғастырып, ойға тоқып, қаламның сиясына сіңіру арқылы қазақ балалар әдебиеті өміршең болады деп білеміз. Ұрпақтар сабақтастығы әрқашан жалғасуы керек. Солай болады да. Істеп жатқан істеріңізге береке берсін. Тырнақалды туындыларын жазып, әдебиетімізде кенжелеп қалған жанрларды игеруге талаптанып, өзіндік жаңалығымен келіп жатқан жас талап қаламгерлеріміздің қиялы ұшқыр, қаламдары жүйрік болсын!

Конференцияға қатысқан «Қазақ радиосының» журналисі, халық көңілінен шығып жүрген «Әдебиет әлемі» бағдарламасының жүргізушісі, қаламгер Айнұр Шәмші де жас жеткіншектерге деген өзінің ыстық ықыласын білдірді:

- Бүгінгі мерекелік жақсы кеште жас қаламгерлердің кітабы таныстырылады деген соң бәрін жиып қойып, кітапханаға келіп отырмыз. Бәрі де тамаша болды. Кітабының тұсаукесерін жасаған кіп-кішткентай Разия қызымыз, жолың ашық болсын! Балалар әдебиетін қолдау жылдары жалғаса берсін дейміз. Өзімнің «Әдебиет әлемі» деген хабарды жүргізіп келе жатқаныма он жылдан асқан екен. Көптеген аға буын немесе жастар болсын, қаламгерлерді жер-жерден тауып танытып, шығарып келе жатырмыз. Сол кісілердің әрқайсысы жайында хабар дайындағанда бейне бір дипломдық жұмыс жазып қорғағандай сезімде болатыным бар. Кейбір қаламгер туралы ізденіс жасағанда, екі апта немесе бір ай бойы сол кісі болып өмір сүріп кететін сияқты жағдайлар болады. Сондықтан да мен сіздердің шығармашыл жан дүниелеріңізді жақсы түсінемін. Жанары жәудіреген кіп-кішкентай талапкер қыздарымыз – жолдарың ашық болсын. Қыз бала үшін шығармашылық жол өте қиын болады. Сонда да тоқтамаңдар. Ата-ананың қолдауымен бәрін жазып жарыққа шығара беріңдер. Шығармашылық жетістіктерге жете беріңіздер!

Балалар жазушысы, журналист, қазақ-мажар әдебиеттері арасындағы өзара байланыс жолында тер төгіп жүрген қаламгер Зәуре Төрехан да жас қаламгерлерге өз лебізін білдірді:

- Армысыздар құрметті ағалар, әпкелер, біздің жас жазушылармыз! Сіздерді бүгінгі балалар күнімен құттықтай отырып, жазып жатқан, шығарып жатқан кітапарыңызды көре отырып, мәз-мейрам қуанышқа кенелдік десем болады. Себебі, бұл біздің қазақ тіліміздің, қазақ әдебиетінің ілгері қарай қадам басып, дамуының нақты белгісі. Сіздерге тілейтінім: тек қана алға! Қаламдарыңыз мұқалмасын. Оқитын кітаптарыңыз көп, жазарларыңыз мол болсын! Қазақ руханиятының, қазақ тілінің, қазақ әдебиетінің дамуына лайықты үлес қосуларыңызды тілеймін! Сол жолда барлығымыз бірлесе қимылдап, тәуелсіз Қазақ елін көркейте берейік!

Әдебиет сыншысы, қаламгер, ҚР Ұлттық академиялық кітапханасы жанындағы Балалар мен жасөспірімдер әдебиетін қолдау кеңесінің мүшесі Анар Қабдуллина бүгінгі іс-шараның маңызына тоқтала келе, жас қаламгерлерге шығармашылық жолында толайым табыстар тіледі:

- Баршаңызды бүгінгі балларды қорғаудың халықаралық күнімен құттықтаймын! Осы мереке аясында кітапханада қаншама іс-шаралар сәтті өткені біз үшін қуаныш. Кітапхана ауласындағы кітап жәрмеңкесіне қаншама оқырмандар келіп кітаптар алып жатты. Бұл да біздің еліміздің болашағы зор екенінің куәсі емес пе? Біздің жұмысымыз – қаламгерлермен байланыс екендігі белгілі. Ал мұнда атқарылатын барлық істің лайықты ұйымдастырылуы Үмітхан Дәуренбекқызы және Сәулеш Сапабекқызы бастаған ктіапхана қызметкерлерінің тынымсыз еңбегінің арқасы. Сіздерге көп рақмет! Осындай зияткерлік іс-шараларды өткізу үшін алға қойған мақсат орындалып, ортақ ісіміз көрініп, нәтижесін беріп жатқаны адамға жігер сыйлайды, ертеңге үміт үстейді. Кітапхана басшылығының бастамашылдығы, күш-жігері арқасында биыл балалар әдебиетіне қатысты қаншама істер өтіп жатыр. Осында қатысып отырған ағалар мен біздің замандастарымыз – бәрі де балалар әдебиетінің дамуына өзіндік үлестерін қосып жүрген жандар. Сіздермен бірге болашақта талай игі шараларды атқарып, жемісін тататын боламыз деп ойлаймыз. Бүгін онлайн, офлайн кездесу жасап отырған жас таланттардың қадамы бізді қуантады. Осындай игі іс-шаралар жалғаса берсін. Еңбектеріңіз жана берсін! Қаламгерлерге де шығармашылық табыс тілеймін!

Конференция жұмысына қатысып отырған ҚР Ұлттық академиялық кітапханасының Электронды ресурстарды басқару қызметінің басшысы Сәулеш Сапабекқызы жас қаламгерлерге, арнайы келген қонақтарға осы мәдениет мекемесінің балалар әдебиетін дамытуға орай бастамашылықпен атқарып атақарып жатқан істері жөнінде таныстыра келе, бүгінгі іс-шараға атсалысқан барша шығармашылық иелеріне алғыс білдірді:

- Ісіміздің нәтижесі шын мәнінде көрініп жатыр деп айтуға болады. Кітапхананың негізгі жұмысы ол – кітапты оқыту, насихаттау екені белгілі. ҚР Ұлттық академиялық кітапханасының жалпы қызметтік мақсаты: Қазақстанда және шетелдерде қазақ тілінде шыққан кітаптарды жинау, оны өңдеу, оқырманға жеткізу. Сол мақсатты лайықты жүзеге асыру үшін біз көптеген жұмыстар атқарып жатырмыз. ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің қолдауымен биылғы жылды «Қазақстандағы балалар мен жасөспірімдердің кітап оқуын қолдау жылы» деп жарияладық. Бұл жарияланым – қоғамымызда шынымен де үлкен серпіліс тудырып жатыр деуге болады. Жақында Өзбекстанға барып келген болатынбыз. Сонда ол жақтағы әріптестер: «Мұны қалай істедіңіздер?» - деп бізден сұрап жатыр. Кітапханамыздың басшысы Үмітхан Дәуренбекқызы осы қызметке келгеннен бастап бұл істі назарда ұстап, қолға алып, біртіндеп жоспарлаған болатын. Яғни бұл – бірден жарияланған жұмыс емес, бірнеше жылдық дайындықтың жемісі. Ұлттық кітапхана неге осылай жасап жатыр деген ой да туындауы мүмкін? Өздеріңіз білесіздер, біздің астанамызда он жеті кітапхана бар. Және де біздің Ұлттық академиялық кітапхананы есептемегенде, сол жағалауда көпшілікке арналған бірде-бір кітапхана жоқ екен.

«Көш жүре түзеледі» дегендей, ісіміз біртіндеп алға басып келеді. Осы жылды ресми жариялағаннан бері әр өңірдегі көптеген ақын, жазушы балаларды анықтадық. Облыстармен де жұмыстар жасалып жатыр. Автор мен оқырманды кездестіретін орын – осы кітапхана ғой. Біз осы тұрғыда өз міндетімізді адал атқарып жатырмыз деп ойлаймын. Бүгінгі іс-шарға атсалысқан барша адамдарға рақмет айтамын. Айта кетерлік бір жағдай: алда тұрған ең өзекті мәселе – Республикалық балалар кітапханасын ашу болып отыр. Бұл мәселені қазіргі кезде ҚР Мәдениет және спорт министрлігінде қарастырылып жатыр. Ол тез шешіле қоятын мәселе емес, өздеріңіз білесіздер. Елімізде балалар кітапханасын үйлестіруші мекеме қазіргі күнге дейін жоқ екен. Ол да бір күрделі мәселе. Сіздер кітапты жазасыздар. Біз, кітапхана – насихаттаймыз. Бәріміз бір-бірімізбен байланыстамыз ғой. Жастардың шығармашылығын қолдау деп жатырмыз ғой. Осындай қолдап жатқан кезде тиімді пайдаланып қалу керек деп білеміз. Сондықтан да барлықтарыңызға шығармашылық табыс тілеймін. Кішкентай қаламгерлеріміздің жолы болсын!

Конференцияның модераторы, кітапхана жанындағы балалар мен жасөспірімдер әдебиетін қолдау кеңесінің төрағасы Ербол Бейілханұлы бүгінгі жиынды қорытындылады:

- Бүгінгі іс-шарамыз сәтті өтті деп айтуға болатын шығар. Жалпысы, балалар әдебиетін дамыту бағытында сең қозғалды деп айта аламыз. Әр түкпірде, жан-жақта жас жазушылар өздерінің кітаптарын шығара бастады. Балаларға арнап жазылған ктаптарын шығарсақ деп құлшынып отырған қаншама белгілі, белгісіз жазушыларымыз бар. Алдымен ниет, сосын сөз содан кейін әрекетке көшеді ғой, әр істе. Осылайша, әрекет бсталды. Бәрі де алдағы кезеңде сәтті болсын дейміз.

Жалпы, кеңес тарапынан баллар әдебиетін дамыту тұрғысында ҚР Мәдениет және спорт министрлігіне он түрлі мәселе қойған болатынбыз және соның біреу – осы балалар кітапханасын құру болатын. Бұл мәселе оң шешімін табады деп үміттенеміз. Жалпы соңғы жиырма жыл көлеміндегі үрдіске қарасақ, алғашқы кезде ата-аналар балаларына: «Бай, бизнесмен болыңдар. Бай болсаңдар қалағаныңды сатып аласыңдар», - деп тәрбиелеген кезең болды. Бірақ кейінгі жылдары бұл үрдіс тоқырап: «Білімді бол, кітап оқы, білімді адам қашанда алға шығады», - деген мағынадағы тәрбиеге баса мән беріліп, таным-түсінік өзгеріп келе жатыр. Соңғы екі-үш жыл ішінде кітап сатып алатын адамдардың саны арта түскен. Осының өзі жақсылықтың белгісі деп білеміз. Үміт болашақта, бүгінгі жеткіншектер мен жастарда. Кітап оқитын, кітапқұмар елге айналайық, сіздер сол үрдістің көшбасшысы болыңыздар! Барлықтарыңызға сәттілік тілеймін!

Жас қаламгерлер шығармашылығымен танысуға арналған конференцияда куә болған жағдайлар біз үшін еліміздің ертеңіне деген үміттің шоғын жандырғандай әсер берді.

Жас қырандар – балапан,

Жайып қанат ұмтылған.

Көздегенi көк аспан.

Мен жастарға сенемiн! –

деп ұлы Мағжан жырлағанындай, біз биікке қол созған шығармашыл жастарға зор сенім артамыз. «Балалар мен жас өспірімдер әдебиетін қолдаудың үш жылдығы» жемісті болсын!