Сұраған Рахметұлы: Мұң-рау (Симфониялық озан)

І

Ғаламшарым! Сен деген көздің қарашығындай...
Өңшең өлі пенделер кебенектен киімі,
Кемістері біріккен, келтелері бір ыңғай,
Өркениет өрімі - өрнегімен иірім,
Баяғының бағзыауи - бағытынан бұрылмай,
Бар мен жоқтың соңында бассыз қалған иығың?!
Аяғыңнан шалады ала уақыт жарлығы,
Мұзға тиген маңдайың, мұздайды екі бүйірің.
Қадам сайын тарлыққан тамағыңның қарлығы,
Хайуанның қалдығы - қаймананың үйірі,
Соған ұқсас оқшау жүр, О, ға-аж-айып пішімің! 
Өшкін сәуле секілді түнге түскен түйірің,
Ергежейлі еңсеңде ең, ерсі - ерсі мүсінің?!
Қайда жетіп,кімдерге, кідіреді қай үнің?
Қарасынан алыста аласталған кісінің,
Қабығына қамалған қайран - қайран пайымың. 
Сөздің соңы сонау бір соқыр болған негізде,
Жаурағандар ішінде жаны сірі, жайы- мұң,
Көздің қара, ағындай көксеп жүрсең мені ізде!

ІІ

Желдің нәзік ызыңы әуеніндей

ғайыптың

Құстар сіңіп жоғалған тереңіне

Аспанның.

Жаңа ғана жауынның иісі келіп

айықтым

Етегінен жабысып, қоя бердім басқа

Әннің.

Уайымның дәміндей өлең нәрін жай

ұқтым...

Кеңістігі түрленіп, бүрін жарған жас

талдың

Дүниеде ең ауыр азаппенен сырты

өлген:

Адам менен Хауаның аяуынан

басталдым.

Мына жердің шөбіміз кіндігінен

тіркелген

Үрей жұққан жүзіңнен үркіп жүріп

күлкі өлген

Бір бетімде – мейірім, бір бетіміз –

қаталдық,

Кектену мен аяудың арасында жүрсің

Сен.

Мүсіркеулі еншіңді көзің аңдып, жат

аңдып!

Боз ала тал боздайды бір ғалауат

күрсінсем

Ең қолайлы шағыңда ең күрделі

һадалдық;

Шетсіз-шексіз ендікте басталғалы тұрсың,

сен...

Өзім деген төл дертің – өзегіңде

қадаулы

Жүрегіңнің әмірін тыңдамайсың

күштейсің

Жаның жамау, жадың да жабырқаған

жалау мұң

Бар айыбың – соңында бармағыңды

тістейсің.

                   ІІІ

Шексіз әуен,шетсіз күй қылқаламның ұшында,
Жол қашады жорғалап сіңіп мұнар, мұнарға
Қаздар қаңқылдайды алыс көлеңкесін ұсынған.
Өшіп кеткен ғұмырымды сүйретеді түн арбап,
Тозған сағат секілді топырақ жол ұшында,
Жыртық шапан жамылған жылдар қайта қаңғырды,
Инеліктің қанатын бел аймалап,жел кесіп,
Ән өрілген халімнің пернесінде - жаңғырығы!
Алтын парақ жапсырған айналайын жер бесік,
Көңілшек көк ақтарған көкшіл нілі жаңбырдың.
Құстың құймақ дауысы тағыда ұзап құлақтан,
Көмейінде көзі бар көп бедерге сіңді үнім,
Көсіп алып қолыммен өптім мөлдір бұлақтан,
Астро аспан жөрмейді жердің жыртық кіндігін.

                            ІҮ

О,құдірет, бұл неткен жайлы құндақ,
Шуақ шұбап жығылған сайды құлдап.
Оқыранған от жалдар орғып-орғып,
Ойбо-о-о-й оқалы аспанда Ай құлындап?
Боз шудасын бота қыр сілкіленіп,
Шаранасын жалайды майлы ырғақ,
Кі-ле-е-ң жәудір жұлдызы кілкімелі,
Дүркін-дүркін өрекпіп, айдын ымдап,
Шіркін Бұлғын, бір ашық,бір түнеріп.
Жырғылты деп... басына Дүргін түнеп,
Орқаш шыңдар бауырын түртіп еміп,
Күңгірт рең желеді,күн күркіреп,
Омырауы бусанған жылқыға еріп.

                                      Ү

Ойланбаған ойымда сенің бейнең... түскен мұң,
Ең ақырғы тынысыммен аунап жеткен күшке ердім.
Үрейлердің үйірі - үңірейген тістердің...
Сүмбіле айдың бетіндей бейкеремет түс көрдім!
Күрсіністен кейінгі кейіс кірбең тылсымдық,
Қол,аяғым өзімнің ырқымда емес,(бұл сұмдық?!)
О,баяғы төзімнің көзіне елес бастыртып!
Жыламсырап бұтаны құшақтайды жас күртік.
Айналамды ұмытқам, ұмытқаным үшін мың,
Ақ өлеңі кеулейді азынаған ішімнің!
Ауырсынып жүрегім елеңдеймін неге мен?!
Жыртық-жыртық күйімнің есіл желі тебеген.
Арсылдаған толқындар,қаршылдаған азулар,
Өткеліңнің өтінде өктем-өктем жазу бар.
Е,дүние, осылай ентелеген қатқыл,Үһ!
Есінеген жұлдызбен тенетек мінезді ат мініп,
Ұйқылы-ояу іңірің күңіреніп жатты ұлып,
Темір сауыт жамылған қараңғы ма,арай ма?!

Сыңарынан қалған құс артына жүр қарайлап...
Елес,елес еңістер есіңді ертіп алға асып,

Енді қалған түндерің түс көрумен жалғасып...

                                      ҮІ

Күздің бозғылт дірілі жапырақта мысқал жыр,
Гүл өткінші өксиді дестесіне шық тұнған,
Көк айдынын аймалап кө-ө-өп қаралы құстар жүр,
Көл толқиды жай ғана күн шуағын жұқтырған.
Сағыныш-ай, жәудіреп желіп өткен күймелі,
Жер көшеді  өңірде жетегінде-е-е тірінің
Сенің көкшіл көйлегің - елес ескі түймелі,
Сілкіп қайтты жанымды сілті қара бұрымың?!
Көзім аяқ ұшында,көкжелкемде зілдей мұң,
Өңіріме қадап ап өшкін айдың сынығын,
Өзің жүрген жердемін... неге екенін білмеймін!!!

                                      ҮІІ

Адасқан ән алыс-алыс теңіздерден ары асып,
Уақыттың бояулары тұяқтардың мөріндей
Жекен кезген жезкиіктің желкесінде жарасы,
Сол киіктен жалғандағы жалғыз белгі көрінбей?!
Білетінім, алданғаным ең ақырғы жүзі қан,
Кездіктердің жетесінде өзгеретін, қайтатын,
Соқпай кеткен сағаттардың барлығына қызығам,
Қаншама рет жаз өткенін кескен терек айтады?!
Қыртысында қыныменен рух жатқан байтағым,
Ұлы дала сауырында сілкіндіріп ілгеріде
Анасының құрсағында қиқулатып шайқап ұл,
Ат дүбірі әбден сіңген әбзел ерлі бұл жерден,
Аламан бір ғасыр үнін жасайтынын байқадым.
Сансыз ғалам құрсауында жаны алуан ұлы үрім
Қыш Шумердің шүмегінде сұлбалайды бір хабар,
Төбемізде төрт мезгілдің мінезіндей ғұмырым!
Осы өңірге көшеді әлі әнін сүйреп тырналар!

ҮІІІ