Бүгінгі туған күн иесі
Әдебиеттi ешкiм мақтаныш үшiн жазбайды, ол мiнезден туады, ұлтының қажетiн өтейдi сөйтiп...
Ахмет Байтұрсынұлы
Сейілхан Асқаров
Сейілхан Асқаров – журналист, деректі фильмдердің сценарисі, КСРО киногерлер одағының мүшесі, КСРО Журналистер одағы сыйлығының иегері, 6-шы науырыз 1925 жылы Ақтөбе облысы, Шалқар ауданының № 25 ауылына қарасты Орынбор теміржолының № 78-ші разъезінде дүниеге келген.
Әкесі Бармақов Асқар шаруа жанұясынан шықса да, кедейлік, қоңшылықтың зардабынан 1901 жылдары туған ауылын тастап, Орынбор – Ташкент теміржолы құрылысына қара жұмысқа кіреді. Өмірінің ақырына, яғни 1933 жылға дейін сол теміржолда жұмысшы, жөндеуші, күзетші, жол қараушы сияқты жұмыстарды атқарады. 1933 жылы әкесі қайтыс болғаннан кейін шешесі төрт жас баламен Қызылорда облысының Арал қаласына қоныс аударады.
Шешесі Бармақова Балбибі өмір бойы үй шаруасымен айналысып, 1968 жылы ауыр науқастан Алматы қаласында қайтыс болады.
Сейілхан Асқаров алдымен Арал қаласындағы орта мектепте білім алады, ал оныншы класты Қызылорда қаласында 1942 жылы аяқтап, өзінің еңбек жолын машина-трактор станциясында техникалық секретарь болудан бастайды.
Сейілхан Асқаров 1943 жылдың науырызынан бастап Ұлы Отан соғысына қатысады, ары қарай мемлекет қауіпсіздігін сақтау (КГБ) қызметінде жұмыс жасайды. 1948 жылдары комсомол қызметкері болып жүрген уақытынан бастап, журналистік жұмыспен де айналысады. Алдымен жастар газетінің штаттан тыс тілшісі болады. Бүкілодақтық комсомол комитеті жанындағы жастар баспа қызметкерлерін дайындайтын мектепті бітіріп, 1953 жылдан бастап маман журналист ретінде таныла бастайды. 1958 жылдың қараша айынан бері КСРО журналистер одағының, 1974 жылдың қазан айынан Киноматографистер одағының мүшесі болады. КСРО Жазушылар одағының органы «Литературная газета»-ның тілшісі, республикалық «Лениншіл жас» газетінде бөлім меңгерушісі болып қызмет атқарады.
Сейілхан Асқаровтың Москваның «Правда», «Молодая гвардия» баспаларынан «Вожаки комсомола» (1974), «Пятьдесят лет» (1975), деп аталатын және «Қазақстан» баспасынан «Две ласточки» (1975) деген кітаптары жарық көрген. Сонымен бірге 1985 жылы «Жалын» баспасынан шыққан Б. Бұлқышевтың шығармалар жинағының құрастырушысы болған.
Сейілхан Асқаров «Служу революций», «Революцией призванный», «Такая короткая жизнь», «Двое из Байконура», «Маншук», «Алия», «Казахстан в Великой Отечественной войне» деп аталатын деректі фильмдердің сценарилерін жазған.
Сейілхан Асқаров Украина, Қырғызстан, Өзбекстан және Қазақстанның республикалық, облыстық мұрағаттары, мұражайлары, кітапханаларымен 35 жыл тығыз байланыста болған. Соның нәтижесінде М. Масанчи, Ә. Жангелдин, Т. Рысқұлов, Ғ. Мұратбаев, Б. Бұлқышев, Ә. Молдағұлова, М. Мәметова сияқты дара тұлғалардың өмірлері мен істеген қызметтері туралы құжаттар жинап, деректі шығармалар жазумен қоса, олардың мұражайларын ашуға ат салысқан. Мысалы Қазалы қаласындағы Ғ. Мұратбаевтың, Орал қаласында М. Мәметованың, Ақтөбе қаласында Ә. Молдағұлованың мұражайлары дәлел бола алады.
Сейілхан Асқаров Ұлы Отан соғысындағы, жуналистика мен киноматография салаларында атқарған еңбектері үшін 20-дан астам медальдармен, құрмет грамоталарын, дипломдар алған. Қазақстан журналистерінің ішінен тұңғыш рет «Золотое перо» медалімен марапатталған.
Сейілхан Асқаров Қазақстанның қоғамдық-саяси өміріне, ғылымына, журналистикасына, киноматографиясына өзіндік үлес қосып, болашақ ұрпақтардың еншісіне мол рухани мұра қалдырған.
Әкесі Бармақов Асқар шаруа жанұясынан шықса да, кедейлік, қоңшылықтың зардабынан 1901 жылдары туған ауылын тастап, Орынбор – Ташкент теміржолы құрылысына қара жұмысқа кіреді. Өмірінің ақырына, яғни 1933 жылға дейін сол теміржолда жұмысшы, жөндеуші, күзетші, жол қараушы сияқты жұмыстарды атқарады. 1933 жылы әкесі қайтыс болғаннан кейін шешесі төрт жас баламен Қызылорда облысының Арал қаласына қоныс аударады.
Шешесі Бармақова Балбибі өмір бойы үй шаруасымен айналысып, 1968 жылы ауыр науқастан Алматы қаласында қайтыс болады.
Сейілхан Асқаров алдымен Арал қаласындағы орта мектепте білім алады, ал оныншы класты Қызылорда қаласында 1942 жылы аяқтап, өзінің еңбек жолын машина-трактор станциясында техникалық секретарь болудан бастайды.
Сейілхан Асқаров 1943 жылдың науырызынан бастап Ұлы Отан соғысына қатысады, ары қарай мемлекет қауіпсіздігін сақтау (КГБ) қызметінде жұмыс жасайды. 1948 жылдары комсомол қызметкері болып жүрген уақытынан бастап, журналистік жұмыспен де айналысады. Алдымен жастар газетінің штаттан тыс тілшісі болады. Бүкілодақтық комсомол комитеті жанындағы жастар баспа қызметкерлерін дайындайтын мектепті бітіріп, 1953 жылдан бастап маман журналист ретінде таныла бастайды. 1958 жылдың қараша айынан бері КСРО журналистер одағының, 1974 жылдың қазан айынан Киноматографистер одағының мүшесі болады. КСРО Жазушылар одағының органы «Литературная газета»-ның тілшісі, республикалық «Лениншіл жас» газетінде бөлім меңгерушісі болып қызмет атқарады.
Сейілхан Асқаровтың Москваның «Правда», «Молодая гвардия» баспаларынан «Вожаки комсомола» (1974), «Пятьдесят лет» (1975), деп аталатын және «Қазақстан» баспасынан «Две ласточки» (1975) деген кітаптары жарық көрген. Сонымен бірге 1985 жылы «Жалын» баспасынан шыққан Б. Бұлқышевтың шығармалар жинағының құрастырушысы болған.
Сейілхан Асқаров «Служу революций», «Революцией призванный», «Такая короткая жизнь», «Двое из Байконура», «Маншук», «Алия», «Казахстан в Великой Отечественной войне» деп аталатын деректі фильмдердің сценарилерін жазған.
Сейілхан Асқаров Украина, Қырғызстан, Өзбекстан және Қазақстанның республикалық, облыстық мұрағаттары, мұражайлары, кітапханаларымен 35 жыл тығыз байланыста болған. Соның нәтижесінде М. Масанчи, Ә. Жангелдин, Т. Рысқұлов, Ғ. Мұратбаев, Б. Бұлқышев, Ә. Молдағұлова, М. Мәметова сияқты дара тұлғалардың өмірлері мен істеген қызметтері туралы құжаттар жинап, деректі шығармалар жазумен қоса, олардың мұражайларын ашуға ат салысқан. Мысалы Қазалы қаласындағы Ғ. Мұратбаевтың, Орал қаласында М. Мәметованың, Ақтөбе қаласында Ә. Молдағұлованың мұражайлары дәлел бола алады.
Сейілхан Асқаров Ұлы Отан соғысындағы, жуналистика мен киноматография салаларында атқарған еңбектері үшін 20-дан астам медальдармен, құрмет грамоталарын, дипломдар алған. Қазақстан журналистерінің ішінен тұңғыш рет «Золотое перо» медалімен марапатталған.
Сейілхан Асқаров Қазақстанның қоғамдық-саяси өміріне, ғылымына, журналистикасына, киноматографиясына өзіндік үлес қосып, болашақ ұрпақтардың еншісіне мол рухани мұра қалдырған.
Көп оқылғандар
Ақжан Аманжол. Біз неге жаздық тағдырсыз өлең...
09.12.2024
804
«Ауылым» әнінің авторы өмірден озды
09.12.2024
795
Маржан Ершу. Пишта
11.12.2024
678
Юй Хуа. Соқыр ішек
10.12.2024
633
Эрих Фромм "Еркіндіктен қашу"
09.12.2024
547
Әмірхан Балқыбек. «Тәураттағы» баба түркі іздері
12.12.2024
413
Қазақстан Жазушылар одағына тоқсан жыл
13.12.2024
267
Абай университетіндегі «Латын» ғылыми-практикалық зертханасы
10.12.2024
263
Сауытбек Абдрахманов. Құран және Пушкин
26.11.2024
7901
Қос шынар
25.11.2024
1884
Гүлжамал Майлина. Аяулы жолдас, адал жар
15.11.2024
1741
Бір күні бәріміз оянармыз
21.11.2024
1616
Айбек Оралхан. Менің хан апам...
18.11.2024
1566
Ләйлі Құндақбайдың «Сәруар сарын» жинағы жарық көрді
03.12.2024
1339
Талапбек Тынысбек. Шығыстың қоңыр аюы...
20.11.2024
1301
Жасанды интеллект және әдебиет
27.11.2024
1257
Жақсының көзі. Дәнел Әлкейқызы Марғұлан
02.12.2024
1068
Қуандық Түменбей. Социалистік бәсеке
25.11.2024
1057
Ясунари Кавабата. Аригато
18.11.2024
987
Морфидтер түнде не істейді?
20.11.2024
938
Әділбекова Жанар. Жүрегімдегі дара тұлға…
19.11.2024
899