Ыбырайым Маманов
Көрнекті тілші ғалым Ыбырайым Есенғұлұлы Маманов 1907 жылы 13 маусымда Талдықорғанның Ақсу өңiрiндегi Қараағаш қыстағында 10-шы ауылда дүниеге келген. Ол Алматыда алғаш ашылған Қазпединституттың тұңғыш бiтiрушiлерiнiң бiрi болды.
1927-28 жылдары Талдықорған облысы, Сарқант ауданындағы Коммуна мектебiнiң директоры болып, еңбек жолын ендi ғана бастаған кезде əкесi Есенғұл қажы аса iрi бай ретiнде тəркiлеу науқанына iлiгiп, Пенза губерниясына, ал үй iшi Оралға жер аударылады. Бұл жерде де ГПУ қудалауын қоймай, жас маманды зайыбымен Красноярск өлкесiнiң Ачинск қаласынан ары тайганың бiр бұрышына бес жылға жер аударады.
Ол жердiң негiзгi тұрғындары татарлар екен. Iргелi бiлiмi мен жастайынан үйренген татар, орыс тiлi кəдеге асып, тұрғындарға татар, орыс тiлiнен сабақ берiп, күнкөрiсiн ажыратады. Қолы бос
кезiнде шамадан жасап сатады. Ара-тұра скрипка тартып, жұрттың көңiлiн көтередi, сөйтiп «Ибраһим əбзи» атанады. Бiрақ оны мұнда да ұзақ тұрақтатпай, түкпiрдегi орыс деревнясына жер аударады. Бұл жерде де аңшылық, балықшылық кəсiппен шұғылданып күн көредi.
Ақыр соңында белгiленген бес жылы өтiп, елге оралады. 1932-37 жылдары алғашқыда Қызылжарда, ондағы қудалаудан соң Көкшетау облысы, Еңбекшiлер ауданында орта мектепте мұғалiм болып жұмыс iстейдi. 1938 жылы Алматыдағы 35-ші мектепке мұғалiмдiк жұмысқа тұрады. 1940 жылы ҚазМУ-дың қазақ тiлi кафедрасына оқытушы болып орналасады.
1947 жылы Ленинградта Марр атындағы Тiл жəне ойлау институты мен КСРО ҒА Орыс тiлi институты Ленинград филиалының ғылыми кеңесiнде жетi айда «Қазақ тiлiндегi көмекшi етiстiктер» деген тақырыпта кандидаттық диссертация қорғайды. Сол кездегi кеңестiң құрамында академик И.И. Мещанинов, В.В. Струве, В.Ф. Шишмарев, И.И. Толстой; корреспондент мүшелер: В.М. Жирмунский, С.Е. Малов, С.Е. Чернышев, Е.С. Истрина, С.Г. Бархударов тəрiздi аса көрнектi ғалымдар болатын. Диссертациялық кеңесте жас ғалымның С.Е. Малов жетекшiлiк еткен зерттеуi жоғары бағаланады.
Қызметiне қайтып оралғаннан кейiн тарих-филология факультетiнiң деканы болып белгiленедi, аудандық кеңестiң депутаттығына сайланады. Алайда ғалым тағы да саяси қудалаудың құрығынан
қауiптенiп, 1952-54 жылдары амалсыз Мəскеуге кетедi.
Елдегi саяси өзгерiстерге байланысты 1954 жылы Алматыға келiп, ҚазМУ-дегi қазақ тiлi кафедрасының доцентi, сырттан оқу факультетiнiң деканы болып, оқытушылық жұмысын əрi қарай жалғастырады.
Содан 1991 жылға дейiн аталмыш оқу орнында ұстаздық еттi. Осы жылдың 16 қарашасында дүниеден озды.
Көп оқылғандар
Жәнібек Қожық. Маңғыстау - құтты мекен, тұнған тарих
Мәлік Бердалиев. Ей, бауырым, өлеңімнің сырын ұқ...
Нарутология немесе травмадан шығу
Айнаш Қасым. Хафиз ғазалдары қарама-қарсы ұғымдарға толы
Жәнібек Қожық. Маңғыстаудың өзге өңірлерден ерекшелігі көп...
Бекен Қалымбекұлы. Доңыз қырған жыл
«Інжу-маржан секілді...»
Перформансқа толы қазақ қоғамын обьективті оқу
Айнаш Қасым. Иранның екі ғасыр бойына ұлттық тәуелсіздігінен ажырап қалған кезі болды...
«Атамекеннің» «Ақ кемесі»
Қазіргі қазақ поэзиясындағы өлең тасымалының қолданылуы
Лев Толстойдың күнделік жазбалары
Мәдениет мәселелері талқыланды
Транспаренттік қазақ қоғамы және хрусталь адам
II Республикалық «Шәкәрім оқулары» мәреге жетті
Олжас Қасым. Балалар әдебиеті – ұлт болашағы
Өмірден кім өткенін білесіз бе?
Максималар мен қоғамдық ойлар...
Ақ қыс – ақ арман
Жәнібек Қожық. Маңғыстаудың өзге өңірлерден ерекшелігі көп...
14 наурыз - жылдың басы!
Ғазиза Құдайберген. Кітап оқы деп айтпаңыздар...
Ретбек Мағаз. Таня
"Ұлағатты ұстазымыз еді..."
Сесар Айра. Пикассо
Ақынмен кездесу өтті
Қазіргі қазақ поэзиясындағы ырғақ феномені
Сабыр Адай. «Амал» – алаштың тойы...
Бақыт гүлі
Наурызға он күн демалсақ...