Сейтен Сауытбеков
Соғыстан кейінгі жылдары тәжірибелі ұстаз, білікті басшы ұзақ жылдар бойы білім саласында жұмыс істеді. Ол Ыбыраев, Балуан және басқа мектептерде басшылық қызмет атқарды. Балуан орта мектебін С.Л.Сауытбековтың – авторлық мектебі деп атауға болады. C.Сауытбековтың авторлық мектебінің тарихы мол. Ол туралы академик жазушы Сәбит Мұқанов мұғалімдердің бүкілодақтық съезінде ерекше тоқталып өткен. С.Сауытбеков 1950-1960 жылдары үкімет саясатына байланысты қазақ тілінде оқытылатын оқу орындарының жаппай қысқартылып немесе жабылып жатқан жылдары - өзі жетекшілік еткен ауыл мектебін сақтап қалған. Сейтен басқарған мектеп тәжірибесінің берері көп болды. Әсіресе, адамгершілік, эстетикалық, экологиялық және имандылық тәлім-тәрбие жұмыстары жақсы жолға қойылды. Мектеп жанынан Ақсақалдар (Билер) Алқасы құрылып тұрақты жұмыс істеді. Оқушылар бастамасымен «ауыл зоопаркі» ашылды. Көп жылғы жемісті педагогикалық еңбегінің арқасында Сейтен Лейманұлы «Қазақ ССР-на еңбегі сіңген мұғалім» атты жоғарғы атаққа ие болады. С.Сауытбеков «Қазақ әліппесі» оқулығының авторы ретінде республикалық конкурстарға қатысып, жүлделі орындарға ие болды. Қазақстанның белгілі жазушысы Герольд Бельгер С.Сауытбековтың оқушысы болып табылады. Айтулы айтыскер ақын Көкен Шәкеев – Сейтен Сауытбековты өзінің ұстазы санаған. С.Сауытбеков ұлағатты ұстаз, аса беделді мектеп басшысы әрі қамқоршысы бола жүріп ақын-жазушы ретінде танылды. 1970-1990 жылдар арасында құрметті демалысқа шыққаннан кейін, С.Л.Сауытбеков Қазақтың Ы.Алтынсарин атындағы Білім академиясында ғылыми қызметкер, ҚР Мемлекеттік Ұлттық кітапханасындағы сирек кездесетін қолжазбалар бөлімінде аудармашы (көне араб-парсы тілдері) болып ғылыми қызметпен айналысты. С.Сауытбеков екі мыңнан астам көне араб-парсы тілдерінде жазылған түркі халықтарының шығармаларын қазақ тіліне аударды.
Көп жылғы аудармашылық қызмет барысында С.Сауытбеков көнепарсы, урду, қадим, жәдид, тәжік, өзбек, қарақалпақ, татар, ұйғыр, түрік, әзербайжан, қарашай-черкес, құмық және жиырмаға жуық шығыс халықтарының тілін меңгерген. Сейтен Лейманұлы көптеген өлеңдер мен әңгімелер жазған. Автордың «Аютас», «Өс, бөбек», «Үлес», «Ақазу арлан», «Өртенген өлең», «Еңбек күйі», «Халықтар достығы», «Таң сәулесі» және басқа еңбектері жарыққа шықты. Аталған еңбектер ішіндегі педагогика тақырыбына жазған «Тағылым тегі» оқулығын ерекше атап өткен жөн. С.Л.Сауытбековтың әдеби-педагогикалық мұралары мен ағартушылық ғұмырнамасы жайлы М.Әлімбаев, Ғ.Қайырбеков, Т.Молдағалиев, Е.Мырзахметов, Т. Нұртазин, Қ.Омаров, Т.Қажыбаев, С.Жетпісқалиев, Н.Ысқақов еңбектер жазды.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің № 497 Қаулысымен 2003 жылдың 30 мамыр айында Солтүстік Қазақстан облысы, Шал ақын ауданы, Балуан орта мектебіне Сейтен Лейманұлының есімі берілді.
Көп оқылғандар
Бекен Қалымбекұлы. Доңыз қырған жыл
«Атамекеннің» «Ақ кемесі»
Қазіргі қазақ поэзиясындағы өлең тасымалының қолданылуы
Лев Толстойдың күнделік жазбалары
Жәнібек Қожық. Маңғыстаудың өзге өңірлерден ерекшелігі көп...
«Інжу-маржан секілді...»
Перформансқа толы қазақ қоғамын обьективті оқу
Бекен Қалымбекұлы. Доңыз қырған жыл
Айнаш Қасым. Иранның екі ғасыр бойына ұлттық тәуелсіздігінен ажырап қалған кезі болды...
«Атамекеннің» «Ақ кемесі»
Қазіргі қазақ поэзиясындағы өлең тасымалының қолданылуы
Мәдениет мәселелері талқыланды
Транспаренттік қазақ қоғамы және хрусталь адам
II Республикалық «Шәкәрім оқулары» мәреге жетті
Лев Толстойдың күнделік жазбалары
Олжас Қасым. Балалар әдебиеті – ұлт болашағы
Өмірден кім өткенін білесіз бе?
Максималар мен қоғамдық ойлар...
Ақ қыс – ақ арман
14 наурыз - жылдың басы!
Ғазиза Құдайберген. Кітап оқы деп айтпаңыздар...
Ретбек Мағаз. Таня
"Ұлағатты ұстазымыз еді..."
Сесар Айра. Пикассо
Ақынмен кездесу өтті
Сабыр Адай. «Амал» – алаштың тойы...
Қазіргі қазақ поэзиясындағы ырғақ феномені
Бақыт гүлі