Шыңғыс Айтматов

Шыңғыс Айтматовтың бүкіл шығармашылығы мен өмірі бастан-аяқ қазақ халқымен тығыз байланысты болды. Сонау «Жәмиладан» бастап, әлемге танымал «Қош бол, Гүлсары», «Ақ кеме», «Ғасырдан да ұзақ күн», «Жанпида» сияқты барлық шығармаларындағы көркем образдарының рухы мен мінезі қырғыздан гөрі қазаққа өте-мөте жақын еді.
Жазушының өзі де қазақ ауылымен іргелес, қоныстас жерде туып-өскен. Әкесі Төреқұлды Тұрар Рысқұлов қолынан жетектеп жүріп, Ташкентке оқуға түсірген. Кейін қырғыздың көрнекті қоғам қайраткері болған, 1938 жылы «халық жауы» ретінде атылып кеткен Төреқұл Айтматов Т. Рысқұловтың тікелей тәрбиесін көрген шәкірті болған. Мұхтар Әуезовті өмір бойы пір тұтып өткен жазушы жазып жатқан жаңа шығармасын Жуалы топырағынан бастамақ болған еді. Қазақстандағы БТА банктің құрметті президенті болып тағайындалған. Жазушының кандидатурасын жақында түркітілді елдердің мәдениет министрлерінің кеңесі (TÜRKSOY) түрік әлемінің атынан Нобель сыйлығына ұсынған-ды. және Ш. Айтматов түркі әлемінің дамуына қосқан ерекше үлесі үшін TÜRKSOY тағайындаған халықаралық көрнекті сыйлықтың тұңғыш лауреаты атанған.
2008 жыл Қырғызстанда Айтматов жылы болып жарияланғаны белгілі. Осы жылдың желтоқсан айының 12-де 80 жасқа толатын жазушының мерейтойы халықтық мереке ретінде тойланбақ еді. Жоғарыда айтқан TÜRKSOY сыйлығы осы 80 жылдық мерейтойына орай тапсырылмақ еді. Тағдыр оны кемеңгер жазушыға тірі көруді жазбапты.
2008 жылы маусымның 10 күні «Адамзаттың Айтматовы» атанған Айтматов 79 жасында Алманияның Нүрнберг қаласындағы ауруханада бүйрек ауруынан қайтыс болды. Жазушының мүрдесі маусымның 14 Бішкек 10 км маңындағы Чон-Таш (Шын-тас) ауылындағы «Ата-Бейіт» мемориалды-мұражай кешеніне қойылды. Сол күн Қырғызстанда ұлттық қайғылық деп жарияланды.

Көп оқылғандар
Есенбай Құли. Музыка сезімге әсер етсе, сөз ойды орайды
Еркебек Заңғар. Сыр айтты көкте сынық Ай
Төлеген Меллат. Алматы ғазалдары
Чеховтің «Бәсі»
Қаламгердің ізі қағазда қалады
Байырғы мәдениет һәм кенже бала пайымы
Есенбай Құли. Музыка сезімге әсер етсе, сөз ойды орайды
Қазіргі жастар: кітап оқу мәдениеті
Еркебек Заңғар. Сыр айтты көкте сынық Ай
Кинорецензия туралы бір сөз
Алтын шоғыр
Торғынның «Сөз» әлемі
Өмір мен өлім арасындағы аллегория
Көкшетаудың көп көлі, елcіз қалар дейміcің...
Оралхан Бөкей. Көк тайынша
МҮШӘЙРА МӘРЕГЕ ЖЕТТІ
Серпілт сәурік сезімді, сілкі қағыс
Камал Әлпейісова. Ертегідегідей махаббат
Думан Омар. Арша (эссе)
Ерболаттың жыр кеңістігі
Жадыра Шамұратова. Кісі болған жігіт
«Менің жүрегім − өзімнің әдеби ортам»
Ахмет Өмірзақ. Тектес таланттар бір-біріне ықпал етпей тұрмайды