Әбіш Кекілбаевтың өлеңдері

Арман

Арман дейтін - арғымақ,

Шындық дейтін - шабан ат,

Үстіне жатсын жар құлап,

Шабатын әлін шамалап.

Абайла, бауырым, абайла,

Ала керме, у ұрттап,

"Абайла!" деген Абай да,

Ұнатпасаң да, ұғып бақ.

Арман дейтін - арғымақ,

Шындық дейтін - шабан ат,

Үстіне жатсын жар құлап,

Шабатын әлін шамалап.

Сезім дейтін - сел нөсер,

Төзім дейтін - қара жер.

Әулекі келер жәрмес ер,

Әуреге түспей қала гөр.

Жер болмаса, нөсерден

Миуа түгіл мүк өнбес.

Қиқу қуған бөсерден

Қияметтен басқа түк өнбес.

Күшіне сенген дүлейдің

Моласы жатыр сайғақсыз.

Ісіне сенген сүлейдің

Бір ізі жоқ айғақсыз.

Көнбесең көнбе күштіге,

Аяй біл, бірақ, басты да,

Сия алсаң жердің үстіне,

Сиярсың, сірә, астына.

***

«Аға!» - дедің, бұрылдым;

Ұп - ұзын екен бұрымың.

«Аға!» - дедің, қарадым:

Жарқылдап тұр жанарың.

«Аға!» - дедің, тоқтадым.

Шарпып кетті от жалын.

«Аға!» - десең, қарағым,

Келе берер қарағым.

«Аға!» - дедің, бұрылдым;

Ұп - ұзын екен бұрымың.

«Аға!» - дедің, қарадым:

Жарқылдап тұр жанарың.

«Аға!» - дедің, тоқтадым.

Шарпып кетті от жалын.

«Аға!» - десең, қарағым,

Келе берер қарағым.

Қарай - қарай, шынарым,

Күшейіп кетті құмарым.

Үзіліп кетпей дәрменім,

Айтарым, қалқам, бар менің:

Анасы болшы, қарағым,

Маған тартқан баланың!

Арғымақ

Қыпшақтардың ой-хой, құба жондары-ай,

Жер тарпыған тұлпарын айт, тұлпарын!

Шар айнадай сауырына қомдап ай,

Арғымақ жүр

Көк шалғынға-көк кілемге

Сүртіп мүйіз үлтанын.

Берші менің тақымыма біреуін,

Жеті қиян жер түбіне асайын.

Арғымақтай аласұрған жүрегім

Шапшып-ақ тұр,

Оны қалай басамын.

Атылайын арғымақтың жалына,

Соңымда тек сақ-сақ күліп дос қалсын.

Балғын шалғын айналып көк жалынға

Нөкер болып артымда ақ шаң топтансын.

Шаппай тұлпар кісінеме атпын деп,

Шабайықшы шаң қоңдырмай етіне.

Шабайықшы көп жыл тыныш жаттың деп.

Момын қырдың былш-былш ұрып бетіне.

Археология

Жер үстінде қызыл төмпек құм қалды,

Талай шөптің қыршып кетті тамырын,

Археолог қырнап-жонып жылдарды,

Ғасырлардың аршып жатыр қабығын.

Қасапшыдай қос білегін сыбанып,

Қолда пышақ жалақ-жалақ етеді.

Жердің төсін көптен жапқан құлазып,

Ту биенің сүбесіндей кеседі.

Археолог таңдайын көп қағады,

Қасапшыдай қалың майға сүңгіген,

Қызыл оба - қызылы жоқ жабағы,

Жауыз жылдар бауыздаған сүңгімен.

Қызыл оба - қызылы жоқ жабағы,

Жауыз жылдар жайратыпты сүңгімен.

Археолог, аялдашы шамалы,

Бұл күннің де ет-жүрегін үңгімей.

Археолог - күрең білек қасапшы,

Ғасырлардың ішек-қарынын ақтарды.

Жер астынан тауып тат-тат масақты,

Сүртіп жатыр ұшындағы жас қанды.