Бүгінгі туған күн иесі
Әдебиеттi ешкiм мақтаныш үшiн жазбайды, ол мiнезден туады, ұлтының қажетiн өтейдi сөйтiп...
Ахмет Байтұрсынұлы
Жұмабай Тәшенов
Жұмабай Тәшенов (1925—1994)
20 қыркүйекте Қарақалпақ АССР-і, Нөкіс ауданына қарасты Жданов атындағы кеңшарда туған.
Өзбекстан Орталық Комитеті жанындағы Жоғары партия мектебінің журналистика бөлімін, Низами атындағы Ташкент мемлекеттік журналистика институтының тарих факультетін және Қарақалпақ кеңес әдебиеті мамандығы бойынша аспирантураны бітірген. Қарақалпақ АССР Жазушылар одағында драматургия секциясының меңгерушісі, «Қызыл Қарақалпақстан» газетінде бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы, редакторы, Қазақстан Жазушылар одағында әдеби кеңесші, «Жазушы» баспасында редакция меңгерушісі қызметтерін атқарған. Ұлы Отан соғысына қатысқан.
Алғашқы өлеңдері баспасөз бетінде 40-шы жылдың басынан жариялана бастаған. Содан бергі уақыт ішінде оның қарақалпақ, қазақ, өзбек, орыс тілдерінде ондаған өлең, әңгіме, повестер жинағы, бірнеше драмалық шығармалары, көркем фильм сценарийлері дүниеге келді. Ж.Тәшеновтің сценарийі бойынша «Қазақфильм» киностудиясы «Ана туралы аңыз» көркем фильмін (А.Сацкиймен бірігіп жазған), «Тәжікфильм» киностудиясы «Қашқын» телевизиялық фильмін түсірген.
Пушкин мен Лермонтовтың кейбір өлеңдерін, Некрасовтың «Русьте кімдер жақсы тұрады?» поэмасын (Т.Сейтжановпен бірігіп), А.Фадеевтің «Жас гвардия» романын, В.Катаевтың «Полк баласы» повесін, т.б. шығармаларды қарақалпақ тіліне, К.Рахмановтың «Келін» атты комедиясын қазақ тіліне аударған.
Жауынгерлік Қызыл Ту, Қызыл Жұлдыз ордендерімен, «Ерлігі үшін», «Әскери ерлігі үшін», «1941—1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысында Германияны жеңгені үшін» медальдарымен, Өзбек КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамотасымен марапатталған.
Шығармалары: Жеңімпаздар. Өлеңдер. Нөкіс. ҚКГИЗ, 1944; Ұрыста шыныққандар. Әңгімелер. Нөкіс. ҚКГИЗ, 1947; Жауынгер достар. Повесть. Нөкіс. ҚКГИЗ, 1952,1957; Алыстағы ауылда. Әңгімелер. Нөкіс. ҚКГИЗ, 1954; Жауынгер жолы. Повестер. А., «Жазушы», 1967, 1985; Алғашқы айқас. Повестер. Әңгімелер. А., «Жазушы», 1973; Қаратас. Повесть, әңгіме. А., «Жазушы», 1976; Өтелген парыз. Повестер. А., «Жазушы», 1978; Боевые друзья. Повесть. Т., УзГИЗ, 1957; Утеген. Повесть. Т., УзГИЗ, 1958; Жауынгер жолы. Повестер. А., «Жазушы», 1984.
Көп оқылғандар
«Бәріне қу соғыс кінәлі...»
04.04.2025
2222
Қауышу мен қоштасу жайлы...
03.04.2025
1443
Черчилль және соғыс
04.04.2025
689
Есбол Нұрахмет: Бұл роман қазақтың отарлану тарихы
07.04.2025
523
Әмірхан Балқыбек. Түгел сөздiң түбi бiр, түп атасы Тәңiрi
08.04.2025
237
Асқар Алтай. Жан әлемің жайдақтанбасын
09.04.2025
10
«Тілеулері дұрыс екен, айт күні қайтты!..»
28.03.2025
4621
Кобо Абэ. Басқыншылар
12.03.2025
2923
Сағымбай Жұмағұл. Міржақып нақылдары
17.03.2025
2499
«Бәріне қу соғыс кінәлі...»
04.04.2025
2222
Мо Янь. Үрей мен үміт
11.03.2025
2109
НАРҚЫЗЫЛ (Он орам) I бөлім
01.04.2025
1893
Ділдәр Мамырбаева. Мұғалім – робот – Шұғыла
12.03.2025
1736
Айым Алтайқызы. Бір миллион теңге (әңгіме)
19.03.2025
1687
Әлібек Байбол. Тоқаш туралы толғам
11.03.2025
1630
Асқар Алтай. Тағдыр тақтасы (Эссе)
17.03.2025
1591
Рысбек Зұрғанбайұлы: ...Өлім алдындағы өтініш
26.03.2025
1503
Шоқан Шортанбай. Қуандық Шаңғытбаев поэзиясындағы азаматтық әуен
27.03.2025
1496
Қауышу мен қоштасу жайлы...
03.04.2025
1443