Рюноскэ Акутагава: "Жел шулайды қарағаймен қосылып..."

 

«Текодоның* хайкулар жинағы» кітабынан

 

 

***

Жылымық жағып барады мына.

Балауыз жақтым жасанды гүлдің

Аталығы мен аналығына...

 

 

***

Бамбукты орман. Суық түн.

Қара жолдың оң жағы мен

Сол жағынан шу ұқтым...

 

 

***

Қысқы боран қысып алды.

Қақталған балық желбезегінде

Теңіз толқынының түсі қалды...

 

 

***

Қыс гүлі гүлденді.

Жаңбырлы маусымда

Аспан да бозарған түрге енді...

 

 

***

Алхоры ғой – бұл тұрған,

Бұтақтары иілген,

Гүл қауызы жылтырайды дымқылдан...

 

 

***

Ерте күз алапты кезуде.

Қолыма ұстаған шегіртке

Жұп-жұмсақ саусақпен сезуге...

 

 

***

Күз келіпті бар баққа.

Жемістері бамбуктің

Салбырап тұр шарбақта.

 

 

***

Кәрлі боран – тұлан дем.

Тау шатқалы жабылды

Күңгірттенген тұманмен...

 

 

***

Күздігүні жел соққанда бүйірден

Сауырағаш қисайды –

Ұшар басы иілген...

 

 

***

Көгалданған бақтағы

Жолдың бетін теп-тегіс

Азалия гүлі қаптады...

 

 

Ауырған кезде

 

Таң атуда себеппен.

Ал шатырдың астындағы шегіртке

Әнін үзіп үнсіз қалды кенеттен...

 

 

***

Қыстың да жаңбыры жауды ұзақ.

«Шәйхана»*  – арықтың бойында,

Ішінде қонақ бар жалғыз-ақ...

 

 

***

Суық – суыт жүрісті.

Тауда өскен шәй гүлінің қауызы

Бұтағында бүрісті...

 

 

Жер сілкінісінен* кейін

Масуэ храмы маңында адасқанда

 

Жел шулайды қарағаймен қосылып,

Өңімізде естиміз тек біз оны,

Жазғы қалпақ, осыны ұқ!..

 

 

***

 

Жел ашуы басылды.

Бұлт қалмады аспанда,

Жұлдызды түн ашылды...

 

 

***

Келді, міне, «кіші көктем»*.

Қалың бамбук арасымен

Жапалақты көрмедім ұшып өткен...

 

 

***

Кәрі қарағайдың көлеңкесі де тым ыстық.

Тыпыршиды қалғып-мүлгіп тауықтар –

Таба алмастан тыныштық...

 

 

***

Ән салшы бір, көкегім,

Бойды шабыт буғанда,

Таңғы жұлдыз* туғанда...

 

 

***

Түс мезгілі – қапырықты, ығырлы.

Қойнауына таулардың

Қарағайлар тығылды...

 

 

***

О, қыс гүлі, марғасқам!

Саңырауқұлақтар ілінген

Бұтақтарыңа – қар басқан...

 

 

Арбада

 

Симоносеки* қаласы.

Ыс пен күйе ұшып жүр,

Таңғы аспанға қарашы...

 

 

***

Жаңбыр жауған шақ мынау.

Ал күзетші мұнарасы басында

Жылтылдайды ақ қырау...

 

 

Кугэнума*

 

Шатырымыз қамыстан.

Күн астында жота жатыр бүгіліп,

Ыстық сағым бұлдырайды алыстан...

 

 

***

Нөсерлі көктем-дүр биылғы.

Жап-жасыл жапыраққа оранған

Жас шыбық тасада иілді...

 

 

***

Қандай ыстық бұл дала!

Ана тұрған қоян да

Құлақ тікті мұңдана...

 

 

***

Суық кезген таңғы бақ бұл.

Үрмежемістің қызыл гүлдері

Бұтағында салбырап тұр...

 

 

Лоян*

 

Ұйқысы тәтті неткен,

Сәбиге бастан-аяқ

Ұн жаққан ақ тілекпен...

 

 

***

Жасыл бақа, сен бүгін

Секілдісің боянған –

Сырланғандай кемді күн...

 

 

Асахикава*

 

Еріген ақ қардың үстіне

Жылаған кейіпте иілді

Үйеңкі мұңдана түсті де...

 

 

 

Ескертпелер:

 

Текодо – Акутагаваның ақындық лақап аты.

 

«Шәйхана» - Жапонияда әдетте көңіл көтеру үшін қыздар «қызмет көрсететін» орын.

 

Жер сілкінісі – 1923 жылы болған, Токионың көп бөлігін қиратқан, жүз мыңдай адам өмірін қиған.

 

«Кіші көктем» - он бірінші айдың поэтикалық атауы.

 

Таңғы жұлдыз – Шолпан жұлдызы.

 

Симоносэки – Хонсю аралының оңтүстік-батысында орналасқан, Ішкі теңіз жағалауындағы порт.

 

Кугэнума – Канагава префектурасындағы темір жол стансасы.

 

Лоян - Қытайдың Хэнань провинциясындағы қала.

 

Асахикава – Хоккайдо префектурасындағы қала.