Әдебиеттi ешкiм мақтаныш үшiн жазбайды, ол мiнезден туады, ұлтының қажетiн өтейдi сөйтiп...
Ахмет Байтұрсынұлы
Басты бет
Авторлар
Т
Темірхан Момбекұлы-Түркістан

Темірхан Момбекұлы-Түркістан

Темірхан Момбекұлы-Түркістан – 1953 жылдың 27-желтоқсанында Оңтүстік Қазақстан облысының Мақтарал ауданында дүниеге келген. (Қазір Түркістан облысы.) 1967 жылға дейін Киров ауданының Егізбай ауылында тұрған. 1969-жылы Қызылорда облысының Жаңақорған ауданына қарасты «Талап» кеңшарындағы № 54 (Қазір Жүсіп Қыдыр атында) орта мектебін бітірген. Қызыл Сеңгірдегі өз ауылы Үшінші Талапта (қазіргі Манап ауылы) екі жыл шаруашылықта еңбек етті. 1971-1976 жылдары Алматыдағы С.М. Киров атындағы (қазіргі Әл-Фараби) Қазақ мемлекеттік университетін бітірген. Жолдама бойынша «Мақтарал» аудандық, одан соң Алматы облысының Талғар аудандық газеттерінде қызмет істеді. Республикалық «Мектеп» баспасында, Қазақ Телевизиясында редакторлық қызметтер атқарды. 1987-жылдан бастап Қазақ Радиосында редактор-шолушы болып қызмет етті.

 Таза қазақы ортада өскен, ұлы суреткер Жұмекен Сабыржанұлы Нәжімеденнің тәрбиесімен шыңдалған Темірхан – ұлттық мәселеге келгенде ешбір ымыраға бармайтын азамат. Кеңес дәуірінде тек санаулы адамда ғана ұлттық фамилия болды, осылардың екеуі әкелі-балалы Темірхан мен Рауан еді.

 «Қуанышы көп күндер», «Күміс велосипед», «Әдемі қыздың жігіті», «Ғашықтық жөні бір басқа...», «Тағдыр», «Қасиетіңнен Айналайын», «Алысқа ұзатылған қыз», «Қойын дәптер», «Сырлы әлем», «Қазақтар», «Жаратқан, жар болғайсың», «Асанқайғының рухы» (роман-дилогияның 1-томы), «Қасиетті Қазақ Жері» (2 кітап), «Айналайын, Атамекен» аталатын прозалық кітаптардың, «Құсшы-Қаражон», «Босқындар», «Қызыл мая» радиоспектакльдерінің авторы. Бұл радиоспектакльдер және 1000-ға жуық әдеби хабары Қазақ Радиосының Алтын қорында сақтаулы. «Алтын арқау», «Қойын дәптер», «Отырар кітапханасы», «Қасиетті Қазақ Жері», «Астанасы Алаштың», «Ақтілек», «Ел суреттері», «Қарашаңырақ», «Жайдарман», «Бастаңғы», «Дәнекер», «Таңжарық» хабарларының ізашары. Бұлардың ішінде кейінгі төртеуінен басқаларын және «Қаламгер» әдеби бағдарламасын ұзақ жылдар бойы өзі жүргізіп отырды.

Қазақстан Жазушылар Одағының, Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі, Қазақстан Республикасының мәдениет қайраткері, Қазақ Радиосының Ардагері.

 Алматы облысы Талғар ауданының Әлмерек кентінде 1982 жылы сегіз жылдық орыс мектебінің ішінен бастауыш қазақ сыныптарын ашып, бүгіндері ол мектеп қазақ орта мектебіне айналды.

 Темірхан Момбекұлы-Түркістан 1986 жылғы Желтоқсан ұлт-азаттық көтерілісіне белсене қатысып, алты ай бойы КГБ-ның тергеуі мен аңдуында болды. Қазақ халқы осы көтеріліске қалай келді, бұл қозғалыстың егжей-тегжейі жайлы роман, деректі үш повесть, екі әңгіме жазған еді.

 Күллі Қазақстанды велосипедпен аралап шығуға ниет еткен алғашқы жазушы, бүгінге дейін еліміздің көптеген аймақтарын жүріп өтті. Осы шерулерінен жиналған материалдардың негізінде энциклопедиялық «Қасиетті Қазақ Жері» деп аталатын бірнеше томнан тұратын күрделі еңбек жазу үстінде.

Көп оқылғандар